Formacja głowy i ramion, co zapowiada?

Następny artykuł sekcji - Rodzaje świec japońskich – przegląd i schemat ich tworzenia

Przybliżę dzisiaj klasycznego i odwrwóconego RGR’a, czyli pattern zwany: formacja głowy i ramion (RGR – Ramię Głowa Ramię | z ang. Head and Shoulders). Formacja ta wygląda trochę jak piramida. Klasyczny RGR zapowiada spadki i jest kształtowany w trendzie wzrostowym, odwrócony – wzrosty (dokonywany w trendzie spadkowym). Sygnałem wejścia jest przecięcie linii szyi. Moim ulubionym momentem wejścia jest poczekanie na korektę po przecięciu linii, wyczekanie na pinbar spadkowy i mamy wtedy tak naprawdę 3 sygnały do zajęcia pozycji:

1. przecięcie linii szyi
2. korekta do linii oporu ramion (rynek często tę linię testuje, nie idąc wprost zgodnie z zapowiedzią formacji)
3. pinbar spadkowy (być może formacja Spadającej Gwiazdy)

Taką pozycję z pewnością bym otworzył, oczywiście jeśli pozwoliłaby na to analiza fundamentalna, o której trzeba pamiętać – często ma ona potwierdzenie w analizie technicznej, ale co byłoby, gdyby np. na wykresie AUD/USD ukształtował się klasyczny RGR (zapowiedź spadków) tuż przed ogłoszeniem wyników wyborów na prezydenta USA, w których zapowiadane było, że zwycięstwo Trumpa to obniżenie dolara? Mielibyśmy spadek AUD (a zatem wzrost USD) wynikający z analizy technicznej i spadek USD wynikający z analizy fundamentalnej. Tego typu kolidacji staram się unikać i też to rekomenduję. W trakcie ważnych wydarzeń rynki często dokonują skoków cen w najróżniejsze strony (można teoretycznie przewidzieć w którą stronę, jak w przypadku wspomnianych wcześniej wyborów na prezydenta USA, ale moim zdaniem jest to dość losowe).

Zajmijmy się samą formacją klasycznego RGR’a:

Formacja głowy i ramion

Rys. 1.  Szkic formacji
źródło: opracowanie własne

Jak widać na powyższym rysunku, główne założenia RGR’a są dość proste: szczyt, który swój wierzchołek ma niżej niż kolejne wzniesienie (zwane głową) i mniej więcej równy wysokości trzeciego szczytu. Następnie występuje przecięcie linii szyi i to jest teoretyczny moment do otwarcia pozycji. Zasięg spadków szacuje się na wysokość zaczynającą się od linii szyi, aż do wierzchołka głowy. Poszukajmy jeszcze powyższego, klasycznego RGR’a na wykresie:

Rys, 2.  Formacja głowy i ramion bez wyraźnej korekty
źródło: opracowanie własne

Rys. 3. Formacja głowy i ramion z lekką korektą

źródło: opracowanie własne

Na rysunku zaznaczona jest linia szyi, która jest sygnałem wejścia w pozycję krótką (spadki, sprzedaż). Osobiście czekam na korektę (która lekko dokonała się na Rys. 3 [wykres przybliżył się do wierzchołka prawego ramienia formacji]), ale często można zauważyć, że po przecięciu linii szyi korekty nie ma, bądź jest bardzo krótka (jak na Rys. 2. i Rys. 4 [na Rys. 4. jest korekta, ale już po osiągnięciu przez naszą pozycję więcej 2/1, tzn. 2x odległość otwarcia do Stop Loss]) i wykres podąża zgodnie z kierunkiem zapowiadanym przez utworzoną formację (Rys. 3. ma nieco sporne przecięcie linii szyi [na granicy; po cieniach nie do otwarcia],  jednak postanowiłem pokazać również taki wykres i sytuację, która dokonuje się jak w zwykłym RGR). Moje podejście do tej formacji jednak każe mi czekać na tę korektę (nie lubię patrzeć jak moja pozycja przynosi minus (jeśli korekta by się jednak dokonywała – wtedy mam mieszane uczucia, czy aby na pewno formacja przyniesie mi zysk).

Odwrócony RGR

RGR odwrócony wygląda w zasadzie tak samo jak klasyczny z tą różnicą, że jak wspomniałem na początku artykułu – jest kształtowany w trendzie spadkowym i zapowiada wzrosty. Sygnałem również jest przecięcie linii szyi, zasięg wzrostów analogiczny do klasycznego RGR’a – od linii szyi, do wierzchołka głowy.

Rys. 3. Odwrócony RGR bez korekty (ta widoczna korekta, która prawie zahacza SL, dokonała się po osiągnięciu 2/1)
źródło: opracowanie własne

Ustawić zlecenie Stop Loss? Jeśli tak, to gdzie?
Jak wspominałem wyżej – rynek często testuję wierzchołek ramienia formacji więc jeśli wchodzimy w pozycję nie czekając na korektę, dobrym pomysłem wydaje się ustawienie zlecenia Stop Loss nieco powyżej omawianej linii szyi. Wtedy jesteśmy „kryci” względem korekty rynku i pozycja nie zostanie nam zamknięta.

Analogicznie w odwróconej formacji – zlecenie Stop Loss nieco poniżej wierzchołka ramienia (oba zlecenia SL zaznaczyłem na powyższych rysunkach).